Een subwoofer toevoegen aan je systeem, ook in stereo interessant!

Veel mensen denken bij een subwoofer-opstelling direct aan een home cinema opstelling met vijf of meer luidsprekers. Toch valt er ook veel te zeggen voor het toevoegen van een subwoofer buiten die geijkte configuratie. Zoals ter ondersteuning van een fraai stereo-systeem.

Als erover nadenkt is het toevoegen van een actieve subwoofer aan een stereo opstelling helemaal zo gek nog niet. Veel moderne luidsprekers zijn namelijk relatief compact en daarom beperkt in de weergave van echt diep basgeluid. Een basreflexpoort biedt dan vaak een uitkomst voor de luidsprekerfabrikant, maar kan beperkingen in de uiteindelijke weergave betekenen. Of zelfs voor plaatsingsproblemen zorgen. Wie toch van een strak weergegeven bas wil genieten, kan met een goed uitgekozen subwoofer erg gelukkig worden.

Toepassingen van de actieve subwoofer in een stereo opstelling

Een actieve subwoofer kan zoals gezegd dus van nut zijn voor het verrijken van je luisterervaring. Stel dat je dankzij de natuurkundige wetten die bijvoorbeeld horen bij de beperkte afmetingen van een monitorluidspreker (boekenplankluidspreker) of dankzij een minder krachtige versterker niet zo’n goede of strakke basweergave krijgt, dan ben je met erg blij met een subwoofer die goed aansluit bij jouw smaak, ruimte en luidsprekers. Die subwoofer is voorzien van eigen versterking, die als het goed is prima past bij de eigenschappen die de driver (de basluidspreker zelf) en de behuizing van de subwoofer zelf.

Maar ook bezitters van grote vloerstaande luidsprekers, die vanuit zichzelf vaak ook al flink wat basweergave met zich meebrengen, kunnen met een actieve subwoofer vaak ook nog net dat beetje extra genot uit de weergave van muziek (en/ of film) halen. En genieten, daar gaat het uiteindelijk om.

Boembas of subtiele kracht

Een flinke subwoofer appelleert al snel aan de perceptie van degene die ernaar kijkt. Zonder ernaar geluisterd te hebben, lijkt het alsof een grote subwoofer garantstaat voor de allerdiepste en dus beste basbeleving. Maar om van goed basgeluid te kunnen genieten, moet je weten dat niet de grootte van de subwoofer, maar de grootte van de luisterruimte van groter belang is voor een geslaagde weergave. Basgolven hebben namelijk de ruimte nodig om weg te kunnen vloeien. Is die ruimte er niet, ontstaan er reflecties en nare ‘staande golven’ in de ruimte, door een te grote energie van laagfrequente geluidsgolven die door de subwoofer worden verspreid. Een goed op de ruimte afgestemde subwoofer overheerst niet, maar voegt extra diepgang toe. Dan heb je echte subtiele kracht, die eigenlijk pas opvalt wanneer je hem niet meer hoort.

Wat(t)?

Nog zo’n hardnekkig misverstand is dat vermogen (je weet wel, die Watts) gelijkstaat aan het vermogen om hard te spelen. Niets is minder waar, het vermogen van een versterker (en dus ook die in een actieve subwoofer) geeft aan hoezeer de versterker de bewegingen van de basdriver onder controle heeft. Elke goede subwooferfabrikant zorgt ervoor dat die waarde in verhouding is, met een ongestoorde en gecontroleerde driverbeweging tot gevolg. Want hoe meer controle, des te strakker de bassen klinken. De kwaliteit van de gebruikte versterkercomponenten en de opbouw van de subwoofer zijn eigenlijk veel belangrijker voor de som der delen dan enkel een waarde op papier.

Plaatsing van de subwoofer

Ook als toevoeging aan een stereo opstelling geldt dat je rekening moet houden met de opstelling van een actieve subwoofer. Te dicht tegen een achterwand of plaatsing in een hoek is nooit ideaal, want dat versterkt de bassen teveel. Kleinere ruimtes zullen meer profijt hebben van subwoofers met een gesloten behuizing, de driver aan de voorkant geplaatst of in elk geval de basreflexpoort naar onderen toe ‘ademend’. Verder is er geen gouden regel voor plaatsing, maar wanneer je de ruimte hebt, plaats dan de subwoofer tijdelijk op de plaats waar je normaal zit te luisteren en ga op zithoogte in de ruimte luisteren waar de bas het beste (niet het hardste) klinkt. Op die plek kan je de subwoofer het beste neerzetten.

Ook zonder subwooferuitgang genieten van de diepste bassen?

Het kan, probleemloos zelfs. Want naast de geijkte subwooferuitgang op de receiver of versterker (vaak met een tulpstekker, soms met een gebalanceerde aansluiting), zijn er ook subwoofers verkrijgbaar met een zogeheten speaker level input. Dan wordt een kabel extra verbonden met de luidsprekeraansluitingen achterop de versterker, die naar de desbetreffende ingangen op de subwoofer worden geleid. Dankzij het instellen van de afkap- of kantelfrequentie (de toonhoogte tot waar de actieve subwoofer mag weergeven) en het volume van de sub, zorg je ervoor dat de weergave past bij de output van je eigen luidsprekers.

Akoestische correctie

Een extra handig hulpmiddel die tegenwoordig door veel fabrikanten wordt toegepast op subwoofers, is een actieve akoestische correctie. Ofwel, het aanpassen van de weergave van de subwoofer op de fysieke eigenschappen (of beperkingen) van de luisterruimte waarin de subwoofer geplaatst wordt. Dat kan in sommige gevallen met enkel vooraf ingestelde presets, de betere actieve subs hebben een inmeetsysteem die je akoestiek echt meet en de weergave middels een slimme curve aanpast. Een nog betere en meer naadloze aansluiting op jouw huiskamer en je huidige luidsprekerset.

Wat je wensen ook zijn, er zijn diverse mogelijkheden die jouw kijk- en luisterervaring verrijken met een weergave die nog meer impact heeft. Zoals gezegd, een goed afgestelde actieve subwoofer moet wat toevoegen, maar mis je pas wanneer hij uitstaat. Bassen mogen vanuit puristisch oogpunt nooit overheersen, maar wel ondersteunen. Een degelijke subwoofer van een gerenommeerde fabrikant kan je dat bieden, zeker wanneer er aandacht wordt besteed aan de plaatsing ervan. Kijk maar eens op onze website, daar vind je goede subwoofermerken als Martin Logan, Bowers & Wilkins, Paradigm, DALI, Dynaudio en Sonus faber, om er maar een paar te noemen. Kom gerust eens luisteren in een van onze winkels, als je benieuwd bent wat een subwoofer aan meerwaarde biedt in een stereo (of meerkanaals) opstelling. En we helpen je graag met advies voor plaatsing en afstellen.